Zabytki Tarnowskich Gór, w tym pozostałości po kopalniach rud srebra, ołowiu i cynku – wyrobiska i szyby górnicze, zostały wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO podczas odbywającej się w Krakowie 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa. Jest to 15. polski obiekt na liście.
– Proszę pozwolić wyrazić mi naszą głęboką wdzięczność wobec członków Komitetu Światowego Dziedzictwa za wpis Tarnowskich Gór, wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi. Poprzez tę nominację i wpis składamy hołd pracy i mądrości poprzednim generacjom, dzięki którym my i przyszłe pokolenia będziemy mogli pomyślnie się rozwijać – powiedziała kierownik zespołu zadaniowego ds. organizacji 41. sesji UNESCO Katarzyna Piotrowska. Słowa podziękowania członkom Komitetu złożył także sekretarz generalny Polskiego Komitetu ds. UNESCO prof. Sławomir Ratajski.
Był to jedyny obiekt przemysłowy wśród 33 wniosków o wpis na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. We wniosku jego autorzy wymieniali 28 obiektów, nie tylko w Tarnowskich Górach, ale też w sąsiednich Zbrosławicach i Bytomiu. Są to pozostałości po dawnych kopalniach rud srebra, ołowiu i cynku – kopalniane wyrobiska i szyby górnicze, system odwadniania i wykorzystania wody pogórniczej oraz elementy krajobrazu kulturowego.
– Jesteśmy bardzo dumni z piętnastego polskiego wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO dla Kopalni rud srebra, cynku i ołowiu. Cieszymy się, że stało się to w Krakowie, podczas pierwszej sesji Komitetu w Polsce – powiedziała wiceminister kultury Magdalena Gawin.
Wiceminister Gawin wyrażając dumę i satysfakcję z tego wpisu podkreśliła, że dokonanie go przez Komitet w Krakowie ma “dodatkowy symboliczny wymiar, gdyż Polska jako organizator sesji przywiązuje wielką wagę do ochrony dziedzictwa kulturowego”.
Przez kilka stuleci na obszarze Tarnowskich Gór i okolic funkcjonowało kilka tysięcy kopalń – powstało tam ok. 20 tys. szybów i ponad 150 km podziemnych wyrobisk. Częścią tego kompleksu są dwa najbardziej znane obiekty – Zabytkowa Kopalnia Srebra oraz Sztolnia Czarnego Pstrąga. 600-metrowy fragment sztolni służącej kiedyś do odwadniania kopalni dziś turyści przepływają – pod ziemią – łodziami. To najdłuższa w Polsce podziemna trasa turystyczna pokonywana w ten sposób. Sztolnia została udostępniona turystom w 1957 r.
Z kolei Zabytkowa Kopalnia Srebra to jedyna w Polsce trasa turystyczna, wytyczona w podziemiach będących pozostałością po dawnych kopalniach rud srebra, ołowiu i cynku. Stanowi niewielki fragment dawnej kopalni Fryderyk. Do zwiedzania została udostępniona w 1976 r. Przygotowany dla zwiedzających prawie dwukilometrowy szlak przebiega 40 m pod ziemią.
Zarówno sztolnia, jak i kopalnia są od lat na prezydenckiej liście Pomników Historii.
