Jan Matejko „Konstytucja 3 Maja 1791 roku” (1891), olej/płótno; wymiary: 247 × 446 cm, Zamek Królewski w Warszawie.
– Przywódcy Sejmu Wielkiego lubili mówić o „łagodnej rewolucji”, zwłaszcza w miarę zaostrzania się wydarzeń we Francji. Jeśli jednak zdefiniujemy pojęcie „rewolucji” jako zmiany gwałtownej i radykalnej, to Ustawa Rządowa 3 maja w pełni zasługuje na to miano – mówi prof. Zofia Zielińska, historyk z UW, znawczyni XVIII-wiecznych dziejów Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Z powodu rzekomej pandemii dopiero w niedzielę 20 września 2020 roku punktualnie o godzinie 15, w Warszawie odbył się kolejny XIII Katyński Marsz Cieni zorganizowany przez Instytut Pamięci Narodowej i Stowarzyszenie Grupa Historyczna „Zgrupowanie Radosław”. Jak co roku Katyński Marsz Cieni w tym roku przeszedł z Muzeum Wojska Polskiego, Nowym Światem, Krakowskim Przedmieściem, przez Stare i Nowe Miasto, pod pomnik Pomordowanym Na Wschodzie.
Bitwa Warszawska została uznana za 18. przełomową bitwę w historii świata. Zadecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę i zatrzymała marsz rewolucji bolszewickiej na Europę Zachodnią. Osamotniona Polska nie była jednak całkiem sama. Miała sojusznika, o którym wspominając Bitwę Warszawską i wojnę polsko-bolszewicką, niekiedy się zapomina.
Sobota, 1 sierpnia jest dniem upamiętniającym 76. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Punktualnie o godzinie 17, w całym kraju zabrzmiały syreny alarmowe na znak historycznej godziny „W”. 1 sierpnia 2020 roku w Warszawie odbył się kolejny IX Marsz Powstania Warszawskiego zorganizowany przez Stowarzyszenie Marsz Niepodległości oraz Roty Marszu Niepodległości pod hasłem „Niemieckie zbrodnie nierozliczone”. Marsz Powstania Warszawskiego wyruszył o godz. 17:20 oraz przeszedł w sobotę z ronda Romana Dmowskiego do placu Krasińskich. Część mieszkańców stolicy przyszła z biało-czerwonymi flagami – na niektórych był symbol Armii Krajowej lub znak „kotwicy” – z opaskami z symbolem Polski Walczącej i w koszulkach upamiętniających Powstanie Warszawskie.
– 18 maja to moment rozpoczęcia natarcia. Moment, którego nie można zapomnieć. Wieczorem, góry przed nami się zapaliły. Przygotowanie artyleryjskie – jak okiem sięgnąć jedna wielka łuna ognia – wspominał żołnierz II Korpusu, uczestnik bitwy pod Monte Cassino.
3 kwietnia 1940 do Katynia niedaleko Smoleńska wyruszyły pierwsze transporty polskich jeńców wojennych przetrzymywanych w obozie jenieckim w Kozielsku na terytorium Związku Radzieckiego.
Przez wiele lat termin „zbrodnia katyńska” oznaczał zamordowanie przez NKWD w Katyniu koło Smoleńska polskich oficerów z obozu w Kozielsku. Tam właśnie w Katyniu, w 1943 roku odkryto ich pogrzebane zwłoki…
Wykorzystany materiał : „Tajemnicze Miasto. Spacery po Warszawie. Stara Warszawa.” Michał Szymański.
Opuszczamy Rynek Starego Miasta, kierując się w ulicę Jezuicką, aby skręcić w lewo, w bramę, gdzie zaczyna się ulica Dawna, po drodze jednak mijamy budynek pod numerem 4 (nr44 na mapie 3) Gimnazjum Zaluscianum, czyli kolegium jezuickie założone przez biskupów Ludwika i Andrzeja Załuskich. Od XIX wieku mieściły się tu różne szkoły, lekarska, średnia i pedagogiczna, dziś działa tu Stołeczne Centrum Edukacji Kulturalnej.
Wykorzystany materiał : „Tajemnicze Miasto. Spacery po Warszawie. Stara Warszawa.” Michał Szymański.
Wychodzimy wreszcie na Rynek Starego Miasta. Warszawski Rynek Starego Miasta wytyczono w XIII wieku. Na początku zabudowa była drewniana, a w XV-XVI wieku wszystkie kamienice były murowane. Zajmowały je najznakomitsi i najbogatsi mieszkańcy, to świadczyło o statusie. Wokół wyrósł targ, usystematyzowany potem w kramy. Ratusz tu działał do 1918 r., kiedy połączono Starą i Nową Warszawę i zbudowano wspólny Ratusz na placu Teatralnym! Nikt nie potrzebował tylu ratuszy, więc i ten staromiejski i ten nowomiejski zostały wyburzone! Na środku rynku znajduje się symbol Warszawy – najstarsze wyobrażenie Syrenki Warszawskiej pod nr 29 (mapa 2). Stanęła tu w roku 1855. Wyrzeźbił ją Konstanty Hegel. W 1914 r. otoczenie Syrenki zamienione z groty na cokół z delfiny. W 1928 podczas renowacji Syrenka znikła. Potem zrobiono duplikat Syrenki, który po jakimś czasie trafił na Solec, potem do Parku Kultury na Powiślu, dopiero po renowacji w roku 1972, Syrenka wróciła na Stare Miasto, ustawiono ją na murach przy wylocie ulicy Brzozowej, a w końcu w roku 1999 wróciła na miejsce na środku Rynku.
Wykorzystany materiał : „Tajemnicze Miasto. Spacery po Warszawie. Stara Warszawa.” Michał Szymański.
Opuszczając zamek, kierujemy się w stronę placyku Kanonia (mapa1), warto zwrócić uwagę na kilku budynków: pod nr 8 (mapa1) to dom należący w XVII wieku do Adama Jastrzębskiego – muzyka i poety, który napisał pierwszy przewodnik po Warszawie pt. „Gościniec albo krótkie opisanie Warszawy”. Naprzeciwko pod nr 9 (mapa1) stoi tak zwana Mansjonaria – siedziba mansjonarzy, śpiewających na nabożeństwach w katedrze św. Jana. To tutaj zginął ostatni książę Mazowsza Stanisław.
Wykorzystany materiał : „Tajemnicze Miasto. Spacery po Warszawie. Stara Warszawa. ” Michał Szymański.
Warszawa do XVI wieku nie była stolicą ani Polski, ani stolicą Księstwa Mazowieckiego, siedzibą Księstwa Mazowieckiego był gród Jazdów na terenie dzisiejszych Łazienek.